Wisconsin Kart Eşleme Testi
Wisconsin Kart Eşleme Testi (WCST), bireylerin bilişsel esneklik, soyut düşünme ve problem çözme becerilerini ölçmek için kullanılan nöropsikolojik bir testtir.
Frontal lob fonksiyonlarını değerlendirmede etkili olup, özellikle Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), şizofreni, demans ve beyin hasarı gibi durumlarda tanı ve takip amaçlı kullanılmaktadır.
WCST Nasıl Uygulanır?
- Testte 4 referans kart ve eşleştirilmesi gereken 128 kart bulunur.
- Kartlar renk (kırmızı, mavi, yeşil, sarı), şekil (üçgen, yıldız, haç, daire) ve sayı (1’den 4’e kadar) kriterlerine göre eşleştirilir.
- Katılımcıya hangi kritere göre eşleştirme yapması gerektiği söylenmez, sadece doğru veya yanlış geri bildirimi verilir.
- Belirli bir kriterde doğru eşleşme yaptıktan sonra, test yöneticisi kriteri değiştirir ve katılımcının yeni kurala adapte olması beklenir.
WCST Hangi Bilişsel Yetenekleri Ölçer?
🧠 Bilişsel Esneklik: Kural değiştiğinde uyum sağlayabilme becerisi
🧩 Soyut Düşünme: Örüntüleri ve ilişkileri algılayabilme
📌 İşleyen Bellek: Önceki geri bildirimleri hatırlayarak yeni eşleştirmeler yapma
⏳ Dürtü Kontrolü: Yanlış eşleşmelerde strateji değiştirebilme
🚦 Hata Farkındalığı: Yanlışlardan öğrenip yeni kurallar oluşturabilme
WCST Hangi Durumlarda Kullanılır?
🔹 DEHB: Dikkat süresi ve kural değiştirme zorluklarını değerlendirmek için
🔹 Şizofreni: Düşünce esnekliği ve bilişsel organizasyon bozukluklarını analiz etmek için
🔹 Alzheimer ve Demans: Bellek ve problem çözme yeteneklerindeki düşüşü tespit etmek için
🔹 Beyin Hasarları: Frontal lob işlevlerini değerlendirmek amacıyla
WCST Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?
Test sonucunda şu kriterler incelenir:
✅ Doğru eşleşme sayısı → Doğru problem çözme becerisi
⚠️ Devam eden hata (Perseveratif Hata) sayısı → Kural değişikliğine uyum sağlama yeteneği
🔄 Strateji değiştirme yetisi → Yeni kurallara uyum sağlama becerisi
Kognitif esnekliği düşük bireyler, önceki eşleştirme kriterine takılıp yeni kurala geçmekte zorlanabilir. Bu durum nörolojik veya psikiyatrik rahatsızlıkların belirteci olabilir.
Wisconsin Kart Eşleme Testi Neden Önemlidir?
WCST, bireyin bilişsel işlevlerini derinlemesine analiz eden güçlü bir araçtır. Klinik psikologlar, nörologlar ve psikiyatristler tarafından bilişsel esneklik ve yürütücü işlevlerin değerlendirilmesi için sıklıkla kullanılmaktadır.
Erken tanı ve doğru tedavi için bu test, bilişsel zorlukları belirleyerek bireyin güçlü ve zayıf yönlerini analiz etmeye yardımcı olur.